Рецензија: Јужен поток е неисплатлив, тврдат руски експерти
Рецензираме текст кој сериозно се занимава со понатамошната судбина на гасоводот Јужен тек и енергетската стабилност на Европа и регионот. На изглед, информацијата е во ред, има факти, има извор, цитирани се експерти. Но има етички проблем: … „Преземање на туѓи идеи, изрази, и изјави и нивното прикажување како свои се нарекува плагијаторство“ (Кодекс на новинарите на Македонија).
Линк до оригиналниот напис: Јужен поток е неисплатлив, тврдат руски експерти
Датум и време на објавување: 10.06.2014 17:06
Датум на рецензирање: 11.06.2014
Рецензент: Александар Писарев
ИЗМАМА
„Јужен тек е неисплатлив и непотребен, тврдат руски експерти. Аналитичарот Константин Крутихин наведува четири причини зошто Јужен поток од економска гледна точка не е исплатлив“… „Владимир Милов од Институт за енергетска политика тврди дека“…. „ Јужен поток не отвора никави нови пазари и негова смисла е“… Ова се експлицитни цитати на руски експерти и аналитичари, кои на информацијата ѝ даваат тежина на автентичен прилог, што го подготвил новинарот врз основа на разговор со нив.
Но, не е така. Анализата и текстот се потпишани со полно име и презиме како авторски труд на новинарот, а всушност се преземени од српскиот портал „Ало“, кој, повикувајќи се на агенцијата „Бета“, пишува „Руси тврде: Јужни ток неисплатлив и непотребан ?!“ …Направена е измама кон читателите кои се доведени во заблуда дека пред себе имаат авторски текст.
ЧИТАТЕЛИТЕ СЕ НАЈДОБРИОТ КОНТРОЛОР
Широката јавност е најдобриот контролор кој брзо и лесно може да го открие плагијаторството. Во ера на интернетот и брзи комуникации лесно се проверува дали некоја информација е точна, автентична или е преземена од некој друго место. Неовластено преземање на туѓи информации, или интелектуалната сопственост, се казниви. А, медиумите кои на тој начин го пополнуваат својот простор бргу ја губат довербата на читателите.
Информацијата што ја рецензираме се базира на изјавите: …„Константин Крутихин наведува„… „заклучува Крутихин“… Владимир Милов од Институт за енертгетска политиак тврди“… „оцценубва Милов“… Овие формулации носат своја тежина, но на читателите не им е прецизно објаснето дали споменатите експерти тоа му го кажале на авторот на текстот, или се преземени од друг медиум. Во секој случај требало да се наведе извор. Вака имаме право да се посомневаме во вистинитост на целата информација.
ПЛАГИЈАТОРСТВОТО Е НЕМОРАЛНО
Новинарот, истражувач, аналитичар може во секој миг да побара дозвола од друг автор и понатаму да ја пренесе или цитира неговата изјава или констатација. Терминот „цитирање“ обично подразбира дословно да се пренесат нечии зборови и тогаш мора да се наведе извор, што во овој случај не е направено. Истите изјави можеле и да се парафразираат – да се прераскажат и да се повика на порталот од каде се првземени.
Етичкиот кодекс на ИФЈ во поглавјето 4 „Одговорност на новинарите“, во став 2. вели :
„Користење на туѓи информации, идеи, истражувања, фотографии и графички прикази, без адекватно да се наведе извор, се смета за плагијат и претставува една од најтешките повреди на професионалните и етички стандарди. Плагијаторството го загрозува кредибилитетот на новинарот и медиската куќа, и доведува до губење на довербата на читателите/гледачи, слушатели, во новинарската професија“.
Кодексот на новинарите на Македонија во член 12 вели:
Член 12
Плагијаторството е неприфатливо. Цитатите не смеат да се користат без да се нагласи изворот или авторот.
Таквите етички грешки претставуваат кршење на моралните обврски кон најмалку три страни:
Новинарот кој туѓиот извештај го прикажува како свој го мами, како прво, својот уредник, ги крши правилата на истражувачко новинарство, го мами оригиналниот автор, така што не признава неговото авторство и најтешката повреда е што ги мами читателите, затоа што зад себе нема никаква потврда за автентичност на она што го потпишал. Читателите во тој случај оправдано се сомневаат во вистината на она што го имаат пред себе.
Сите коментари и забелешки поврзани со овој и другите написи на Вистиномер, барањата за корекции и појаснувања, како и предлозите за проверка на изјавите на политичарите и ветувањата на политичките партии, можете да ги доставите преку овој формулар